Droge ogen
Droge ogen klachten kunnen vele oorzaken hebben. Bij patiënten met Sjögren functioneert de traanklier slecht omdat Sjögren een auto-immuunziekte is die de traanklieren op een agressieve manier beschadigt.
Klachten
Niet alleen is er minder traanproductie maar de samenstelling van het traanvocht is van mindere kwaliteit waardoor het oog vatbaarder is voor infecties en beschadigingen.
Het gevolg hiervan is dat Sjögrenpatiënten vaak last hebben van een branderig gevoel in de ogen, een zandkorrelgevoel, lichtgevoeligheid, soms juist veel tranen maar dan vaak van een slechte kwaliteit waardoor de tranen het ogen toch slecht bevochtigen, wazig zien en/of halo`s vooral in het donker rondom verlichting, gezwollen/ontstoken oogleden en snel rode ogen ten gevolge van kleine beschadigingen door bijvoorbeeld in de ogen wrijven.
Complicaties
Gelukkig hebben niet alle Sjögrenpatiënten last van complicaties aan hun ogen maar het is goed om er alert op te zijn. Een beschadiging van het hoornvlies kan optreden door uitdroging en te hard in het oog wrijven. Als de kliertjes van Meiboom in de ooglidranden niet goed werken, verandert de samenstelling van de traanfilm waardoor het traanvocht zich minder hecht aan het oog. Een andere naam hiervoor is blepharitis. Blepharitis herken je vaak aan: korstjes op de wimpers, wimperverlies, een onregelmatige ooglidrand, rode en ontstoken oogleden met daarbij een geïrriteerd, prikkelend gevoel. Een goede verzorging van je oogleden kan de oogleden rustiger maken.
Diagnose van droge ogen
De reumatoloog zal vaak een Schirmertest afnemen om de hoeveelheid traanvocht te meten. De oogarts kan na het in kaart brengen van de klachten van de patiënt, een aantal andere tests afnemen om de schade aan het oogoppervlak en de stabiliteit, kwaliteit en concentratie van het traanvocht te meten. Meer informatie hierover kun je vinden in de Brochure Droge Ogen van de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten.
Therapie
Afhankelijk van de ernst van de klachten zal de oogarts bepaalde behandelingen adviseren. Als de beschadiging van het hoornvlies meevalt dan is behandeling vaak niet nodig. Als er wel sprake is van hoornvliesbeschadiging en als er veel klachten zijn dan begint de behandeling in eerste instantie met kunsttranen. In ernstiger situaties, of bij overgevoeligheid voor oogdruppels, is het dragen van een kappenbril een uitstekend alternatief. Er zijn ook oogartsen die scleralenzen, oogpluggen of bandagelenzen adviseren, maar dit zijn behandelingen die ook risico’s met zich meedragen zoals een verhoogde kans op infectie. Tenslotte is soms het gebruik van ontstekingsremmende oogdruppels noodzakelijk. Vaak kan dit beperkt worden tot een korte periode.
Tips voor het dagelijks functioneren
Hoe kun je de klachten die samengaan met droge ogen verminderen?
- Probeer de luchtvochtigheid in je huis te verhogen door het plaatsen van een bevochtigingsapparaat, ‘ouderwetse’ radiatorbakjes aan je verwarming te hangen en het gebruik van een airco te vermijden. In de auto kan het helpen om geen ‘blazers’ aan te zetten en/of niet op je gezicht te richten. Buiten zou je een kappenbril kunnen gebruiken om het uitdrogende effect van de wind te verminderen.Probeer fel licht te vermijden door het gebruik van een zonnebril of een bril met meekleurende glazen, petje of hoed met een klep/rand op te zetten en niet in de volle zon te gaan zitten.
- Zoek net zolang tot je oogdruppels vindt die goed werken voor jou. Belangrijk hierbij omt te weten is dat “de beste druppel niet bestaat”. Goed en nauwkeurig druppelen is van belang. In enkele gevallen kan er een contactallergie voor oogdruppels ontstaan. Het gaat dan meestal om een allergische reactie tegen het conserveermiddel van de druppel. In die gevallen kunnen druppels zonder conserveermiddel een oplossing zijn.
- De behandeling van blepharitis is bijna altijd chronisch. Een goede verzorging van de oogleden kan helpen de klachten onder controle te houden. Soms is het nodig om een tijdje een bacterie-dodende zalf of gel te gebruiken die door de huisarts of de oogarts voorgeschreven kan worden.Als je voor je werk vaak in een ruimte moet zijn met een slecht binnenklimaat (bijvoorbeeld droge of rokerige binnenruimtes), stel dan eens voor om een overleg buiten tijdens een wandeling te voeren. Ook kan het helpen om je werkdag te onderbreken door af en toe even naar buiten te gaan.
- De laatste tijd zijn er voedingssupplementen in de handel waarvan beweerd wordt dat ze droogteklachten van de ogen verminderen. Hiervoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs, maar toch zijn er mensen die er goede ervaringen mee hebben. In het algemeen worden voedingssupplementen niet vergoed door de verzekering.
Lees de brochure over droge ogen voor meer informatie. De brochure kunt u hieronder bestellen.
Lees meer over Droge mond bij Sjögren: Ontdek hoe Sjögren de mondgezondheid beïnvloedt en mogelijke behandelingen.